Intensywne używanie ognia na terenie dzisiejszych Chin związane z ekspansją H. sapiens
30 czerwca 2025, 08:31Opanowanie ognia to jeden z kluczowych momentów ludzkiej historii. Jednak pomiędzy samą umiejętnością jego rozpalania i kontrolowania, a powszechnym użytkowaniem – kiedy to ogień mógł rzeczywiście wpłynąć na ewolucję i historię człowieka – upłynęły setki tysięcy lat. Ogień przez setki milionów lat był na Ziemi zjawiskiem wyłącznie naturalnym. Jednak w czwartorzędzie coraz częściej był on celowo rozpalany przez ludzi, zmieniając ich dietę, umożliwiając produkcję narzędzi i adaptację do niskich temperatur, chroniąc przed zwierzętami, a w końcu kształtując też ekosystem poprzez zwiększenie częstotliwości przypadkowych czy też celowo wywoływanych pożarów. Poznanie historii jego stosowania pozwala więc lepiej poznać historię człowieka oraz naszej planety.
Drugi pod względem długości mur Azji
27 września 2007, 10:50Archeolodzy odkopali w północnym Iranie kolejny fragment drugiego pod względem długości muru obronnego Azji. Pozostałości po budowli ciągną się od Morza Kaspijskiego po góry Piškamar na odcinku aż 200 km (niektóre źródła wspominają o 155 km).
Najmłodszy gatunek w najmłodszym z mórz
20 kwietnia 2009, 21:52Choć wielu z nas nie docenia Bałtyku i woli spędzać czas nad cieplejszymi akwenami, "polskie" morze jest wyjątkowo interesujące dla biologów. Powód jest prosty: jest ono najmłodszym morzem świata, stanowi więc idealne miejsce do obserwacji procesu ewolucji. Ta ostatnia tymczasem, jak się okazuje, zachodzi niespodziewanie szybko.
Deszcz sprzed milionów lat ujawni tajemnicę gór
28 grudnia 2010, 13:18Pozostałości izotopowe po prehistorycznych kroplach deszczów, które padały na zachodzie kontynentu północnoamerykańskiego w okresie od 65 do 28 mln lat temu, pozwolą naukowcom opisać przebieg powstawania Kordylierów. Góry te rozciągają się od Cieśniny Beringa na północy po Kanał Panamski od południa.
Trawa morska magazynuje więcej węgla niż las
23 maja 2012, 10:23Trawy morskie magazynują ponad 2-krotnie więcej węgla niż lasy umiarkowane czy tropikalne o tej samej powierzchni. Przybrzeżne łąki podmorskie gromadzą do 83 tys. ton węgla na kilometr kwadratowy, głównie w glebie pod zbiorowiskiem, podczas gdy w przypadku typowego lasu wartość ta oscyluje wokół 30 tys. t/km2, a węgiel trafia głównie do drewna.
Wysokość, na jakiej mieszkamy, wpływa na sposób artykułowania dźwięków
13 czerwca 2013, 13:00Dotąd lingwiści uważali, że związek między strukturą języka a światem naturalnym ogranicza się do odzwierciedlenia wyglądu otoczenia w słownictwie. Teraz jednak wykazano, że wysokość nad poziomem morza wpływa na sposób, w jaki mówimy (fonetykę), co w pewien sposób tłumaczy, dlaczego określone języki powstały tam, a nie gdzie indziej.
Chiński supermaglev w tubie
9 maja 2014, 13:13Na Południowozachodnim Uniwersytecie Jiaotong w Chinach przeprowadzono pierwsze udane testy systemu maglev, który – jak chcą jego twórcy – będzie w przyszłości poruszał się z prędkością niemal 2900 kilometrów na godzinę. Taki system transportowy mógłby zostać wykorzystany w wojsku czy podczas wynoszenia ładunków na orbitę.
Kosmetyki to istotne źródło skażenia środowiska mikrodrobinami tworzyw sztucznych
28 sierpnia 2015, 06:35Kosmetyki zawierają duże ilości mikrodrobin tworzyw sztucznych. Mają one tak małą średnicę, że nie są najprawdopodobniej wychwytywane przez oczyszczalnie ścieków i trafiają do rzek, mórz i oceanów.
Niezwykłe zachowanie wody w nanorurkach
29 listopada 2016, 06:57Na poziomie morza woda zaczyna wrzeć w temperaturze 100 stopni Celsjusza. Nie od dzisiaj wiadomo też, że jeśli wodę umieścimy w bardzo małej przestrzeni, zmienia się jej temperatura wrzenia i zamarzania, spadając o około 10 stopni. Teraz naukowcy z MIT zaobserwowali nowe niespodziewane zachowanie się wody.
Mongolskie początki stomatologii weterynaryjnej
4 lipca 2018, 07:43Badając szkielety koni z pochówków, które pozostały po kulturze twórców tzw. kamieni jeleni (ok. 1300-1700 p.n.e.), archeolodzy z zespołu Williama Taylora z Max-Planck-Institut für Menschheitsgeschichte odkryli najstarsze dowody weterynaryjnej opieki stomatologicznej. Okazuje się, że usuwano wtedy zęby, które mogły sprawiać młodym koniom ból lub utrudniać jedzenie.
